Ik voel me benauwd

Wat is dyspnoe (kortademigheid)?

Dyspnoe is de medische naam voor benauwdheid of kortademigheid. Het betekent simpelweg dat je moeite hebt met ademhalen. Je merkt dit bijvoorbeeld doordat je sneller ademt, het gevoel hebt dat je te weinig lucht krijgt of dat je niet diep kunt inademen. Dyspnoe kan plotseling opkomen of juist langzaam erger worden.

Iedereen kan zich wel eens benauwd voelen. Maar als het vaker gebeurt, of bij lichte inspanning, is het goed om daar aandacht aan te geven.

Hoe voelt benauwdheid?

Benauwd zijn voelt alsof je (te) weinig lucht krijgt. Soms kunnen mensen niet goed diep inademen. Ze nemen dan korte ademteugen. Andere mensen gaan juist dieper of sneller ademen. Een beklemmend gevoel op de borst, piepende ademhaling of pijn bij het ademhalen komen ook voor.

Je benauwd voelen is erg naar en kan eng zijn. Voor sommige mensen voelt het als (bijna) stikken. Als je iets wilt doen terwijl je benauwd bent, is dat vaak lastiger. Bij benauwdheid ben je sneller moe en heb je minder energie.

Is het erg om benauwd te zijn?

Als je je inspant, heeft je lichaam meer zuurstof nodig. Bijvoorbeeld tijdens sporten of als je een hoge trap oploopt. Dan is het ook niet raar om je benauwd te voelen.

Als je kortademig bent bij inspanning én als je rustig aan doet, dan kan er meer aan de hand zijn. Ook is het goed om op te letten als je benauwd bent bij gewone dagelijkse bezigheden zoals een stukje wandelen, douchen, licht werk in huis of tuin of de trap oplopen. Ook als je kortademig bent tijdens activiteiten die je eerst zonder problemen kon doen, kan er meer aan de hand zijn. Als benauwd zijn je beperkt bij deze dagelijkse dingen, is er misschien meer aan de hand.

Benauwd bij inspanning of in rust?

Merk je dat je benauwd bent bij iets kleins, zoals traplopen of boodschappen doen? Of zelfs als je gewoon zit of ligt? Dat zijn signalen die je serieus mag nemen. Het hoeft niet ernstig te zijn om er iets mee te doen. Juist als je klachten nu nog mild zijn, is het goed om aan de bel te trekken. Je huisarts kan samen met jou kijken wat er speelt en of aanvullend onderzoek, zoals een longfunctieonderzoek of X-thorax (longfoto), nodig is.

Wat zijn voorkomende oorzaken van benauwdheid?

Benauwdheid kan verschillende oorzaken hebben. Denk aan:

• Een longziekte zoals COPD of astma
• Een luchtweginfectie of acute benauwdheid bij griep of verkoudheid
• Pijn op de borst door hartproblemen
• Allergieën of prikkels zoals rook of stof

Wat kan ik doen als ik vaak benauwd ben?

Als je vaker benauwd bent, is het goed om te kijken of daar een reden voor is. Misschien kan er dan ook iets aan gedaan worden.

Het is goed om naar de huisarts te gaan als één (of meer) van de volgende beweringen voor jou geldt:

• Je merkt dat je vaak benauwd bent in het dagelijkse leven.
• Je merkt dat je steeds vaker benauwd bent (in vergelijking met bijvoorbeeld een half jaar geleden).
• Je bent benauwd bij (lichte) inspanning of je kunt je steeds minder goed inspannen.
• Je bent benauwd in rust.
• Je benauwdheid beperkt je in je dagelijkse bezigheden (je kunt bijvoorbeeld de hond niet meer uitlaten).
• Je kan niet plat liggen omdat je dan kortademig wordt.
• Je ademt heel snel, wel meer dan twintig keer per minuut.
• Je bent benauwd en hebt last van andere klachten zoals koorts, hoesten of een piepende ademhaling.
• Je bent benauwd en hebt pijn op de borst.

Weet je niet zeker of wat jij voelt goed is? Je kunt je zorgen altijd bespreken met de huisarts. Hij of zij kan dan samen met je kijken of er iets aan de hand is en hoe je geholpen kunt worden.

Wat kun je zelf doen?

Naast een bezoek aan de huisarts, kun je ook zelf al dingen proberen die kunnen helpen:

• Vermijd stress - Stress kan je ademhaling verergeren. Probeer rustmomenten in te bouwen.
• Zorg voor frisse lucht - Zet regelmatig een raam open of ga even naar buiten.
• Beweeg op jouw niveau - Lichte beweging, zoals wandelen of fietsen, kan je conditie verbeteren.
• Let op prikkels - Heb je last van allergieën? Vermijd dan stof, rook of pollen.
• Stop met roken - Roken maakt je benauwdheid vaak erger. Stoppen helpt altijd, ook als je al klachten hebt.
• Praat erover -Je staat er niet alleen voor. Deel je klachten met je omgeving en vraag om hulp als dat nodig is.