‘Het wordt onderschat wat COPD met iemand doet’

Sophie Smit (70): ‘Zo’n tien jaar geleden zag ik Jan achteruitgaan. Hij moest drie keer stoppen als hij een trap opliep bijvoorbeeld. Tijdens het boodschappen doen had hij moeite om de kar te duwen. Terwijl hij vroeger alles kon. Op mijn aandringen ging hij naar de huisarts en zo kwam hij bij de longarts terecht. Hij bleek COPD te hebben.’ 

Kort lontje

‘In de jaren erna ging Jan snel achteruit. Hij kon minder, was steeds heel benauwd. Ook zat hij steeds meer in z’n eigen wereld en werd hij vergeetachtig. Hij haperde met praten en maakte z’n zinnen niet af. Achteraf logisch, want hij had een saturatie van maar 91%. Dan krijgen je hersenen minder zuurstof. Maar toen was ik bang dat hij ging dementeren. Doordat hij zich niet goed voelde, kreeg hij bovendien een kort lontje.'

'Op een gegeven moment kon hij niks meer. Ik moest alles doen in huis. Zijn boterham smeren. Hem afdrogen na het bad. COPD heb je samen. Maar als je ruim vijftig jaar getrouwd bent, doe je dat gewoon. Toch denk ik dat veel vrouwen het hadden opgegeven. Het is heel heftig als iemand met COPD weinig lucht meer krijgt. Dat wordt weleens onderschat. We hebben zware tijden gehad. Veel ruzies. Ik heb geleerd tot tien te tellen en bij anderen stoom af te blazen. Als mantelzorger moet je echt af en toe met iemand praten om je ei kwijt te kunnen.’

Longventielen

‘Tijdens een vakantie in Turkije kreeg Jan drie keer een longaanval. Hij kon alleen maar op een stoel zitten. Die vakantie was geen succes. Hij kon niks meer alleen en werd depressief. Daarna begon hij over euthanasie. Dat was zeker niet mijn keus. Maar ik snapte het ook wel, als je steeds het gevoel hebt dat je stikt is het leven niet meer leuk. 

Gelukkig bleek Jan een longventielenoperatie te kunnen krijgen. Daarbij sluiten artsen met ventielen het slechte deel van de longen af. Het goede deel gebruik je zo beter. Hij knapte enorm op. Nu werkt hij zelfs weer in de tuin. Ik ben enorm dankbaar dat hij die operatie kon krijgen. Toch moet ik alert blijven, want Jan vergeet soms zijn medicijnen. En ik houd altijd een lijstje bij van dingen die we met de longarts moeten bespreken. Ik blijf me zorgen maken, maar heb weer meer ruimte om mijn eigen leven op te pakken.’