Beschadigde longen repareren

Mini-orgaan uit het laboratorium

In deze video vertelt Clevers over deze ontdekking, die uiteindelijk zal leiden tot de ontwikkeling van een complete mini-long:

Prof.dr. Hans Clevers ontdekte tien jaar geleden hoe je buiten het menselijk lichaam mini-orgaantjes kweekt. Inmiddels werden er onder andere al mini-darmen en mini-nieren ontwikkeld, waarmee in het laboratorium succesvol onderzoek is gedaan naar nieuwe behandelingen. Daarom vroeg Longfonds stamcelbioloog Hans Clevers een complete mini-long te ontwikkelen. Een grote uitdaging, omdat in onze longen het ingewikkelde proces van gasuitwisseling plaatsvindt. Ons leven hangt ervan af.

Stamcellen

Stamcellen zorgen ervoor dat nieuwe cellen worden aangemaakt. Clevers: ‘Het lukte ons al eerder om uit stamcellen een mini-luchtpijp en mini-bronchiën (vertakkingen van de luchtpijp) te kweken. Maar de longblaasjes zijn lastiger omdat ze een ingewikkelde structuur hebben en uit veel verschillende soorten cellen bestaan. In de longblaasjes wordt ingeademde zuurstof uit de lucht opgenomen in het bloed en stikstof weer teruggegeven, die we vervolgens uitademen.

Als het ons lukt om longblaasjes te kweken, kunnen we een compleet werkende long nabootsen in het lab. Dat is een belangrijke doorbraak. Clevers: ‘Bij COPD gaan longblaasjes kapot. Ze worden niet meer gerepareerd of vervangen. We denken daarom dat de stamcellen niet meer actief zijn. In een mini-long, waarin ook longblaasjes zitten, kunnen we de werking van stamcellen onderzoeken en ook bestuderen wat er nodig is om de niet meer werkende stamcellen weer ‘aan te zetten.’

Twee manieren om beschadigde longen te repareren

Er zijn straks twee soorten behandeling voor COPD mogelijk:

• 1. Veilig en snel nieuwe medicijnen testen

   Dankzij mini-organen kunnen onderzoekers veilig en snel nieuwe medicijnen testen op menselijke cellen buiten het lichaam van een patiënt. In de toekomst wordt het zelfs mogelijk om per patiënt een mini-orgaan te groeien zodat onderzoekers doelgericht de werking van medicijnen op eigen weefsel van de patiënt kunnen onderzoeken. Door deze ontwikkeling zullen bovendien veel minder proefdieren nodig zijn.

  

• 2. Nieuw longweefsel kweken

   Daarnaast kan met de mini-long-techniek in de toekomst gezond longweefsel worden gekweekt. Dat nieuwe weefsel kan ziek of versleten longweefsel vervangen. Hans Clevers: ‘Ik denk dat we gezonde, gekweekte stamcellen bij mensen met een longziekte kunnen inbrengen, zodat ze ter plekke gezond weefsel gaan maken. Bij de darmen en de maag lukt dat al, maar longweefsel is ingewikkelder dus daar is nog meer onderzoek voor nodig.’