Onderzoek: van zoektocht naar behandeling

Afbeelding: Tijdlijn van de onderzoeksfasen.

Fundamenteel onderzoek

Fundamenteel onderzoek probeert antwoorden te vinden op diepgaande vragen over de wereld om ons heen. Voor Longfonds is fundamenteel onderzoek belangrijk om meer kennis te krijgen over de werking van het lichaam en hoe longaandoeningen ontstaan. Hoewel de resultaten uit deze onderzoeken niet direct tot behandelingen leiden, brengen ze wél nieuwe ontwikkelingen. Hier kunnen uiteindelijk behandelingen uit gaan komen. Fundamenteel onderzoek is dus een onmisbare eerste stap.

Vaak vinden deze onderzoeken plaats in het laboratorium. Dit kan onder andere in menselijk materiaal, zoals bloed of weefsel, of met dierproeven. Longfonds wil toe naar dierproefvrij onderzoek, maar op dit moment is er nog niet altijd een goed alternatief voor een diermodel.

Voorbeelden:

• De PIAMA-studie
• Onderzoek van Reinoud Gosens
• Longschade na een aanval beperken of voorkomen (deel 1)
• Vervroegd pensioen voor verouderde cellen
• Preventie als sleutel voor gezonde longen
• Onderzoek naar verschillende soorten longinfecties
• Langer gevoelig voor antibiotica

Tijdsduur: 3 – 5 jaar

Translationeel onderzoek

In translationeel onderzoek worden de ontdekkingen van fundamenteel onderzoek vertaald naar toepassingen in de klinische praktijk. Hierbij kun je denken aan behandelingen en aan manieren om de longziekte te ontdekken (diagnose). Zo wordt er een brug gevormd tussen het laboratorium en de klinische praktijk. Om dit soort onderzoek succesvol te maken, is vaak samenwerking nodig tussen verschillende onderzoeksgebieden. Longfonds vindt het belangrijk dat onderzoek in deze fase gesteund wordt, omdat hiermee nieuwe kennis over longaandoeningen uiteindelijk bij de patiënt terecht kan komen. 

Voorbeelden:

• ‘Met de app hoor je straks zelf of je een longaanval hebt’
• Stop het RS-virus (in de neus)
• Longschade na een aanval beperken of voorkomen (deel 2)

Tijdsduur: 1 – 2 jaar

Klinisch onderzoek

Klinisch onderzoek is vaak de laatste stap voordat een behandeling of methode gebruikt kan worden in de praktijk. Er wordt gekeken naar nieuwe behandelingen, bestaande behandelingen die een ander doel krijgen, of manieren om een aandoening te voorkomen. De behandelingen worden getest op veiligheid, effectiviteit, en werkzaamheid. Ook kan een nieuwe behandeling vergeleken worden met andere bestaande behandelingen.

Door klinisch onderzoek te steunen, helpt Longfonds nieuwe behandelingen op de markt te brengen, of bestaande behandelingen te verbeteren. De resultaten hiervan helpen artsen, beleidsmakers, en patiënten om beslissingen te nemen over de beste behandelopties. Longfonds steunt dus klinisch onderzoek om de gezondheid van mensen met een longaandoening te verbeteren.

Klinisch onderzoek bestaat uit vier fasen:

• Fase 1

  Voor de eerste keer wordt een behandeling of medicijn bij gezonde mensen toegepast. Er wordt gekeken of het veilig is en welke bijwerkingen ontstaan.

• Fase 2

  De behandeling wordt bij een kleien groep patiënten toegepast om te kijken of het een effect heeft op de plek waar het voor bedoeld is. Ook de veiligheid op korte termijn wordt bekeken en bijwerkingen die verder ontstaan.

• Fase 3

  De behandeling wordt bij een grote groep patiënten toegepast voor een langere tijd. De effectiviteit en veiligheid wordt gecontroleerd om te checken of het gunstig is voor de patiënt. De behandeling wordt vergeleken met een andere behandeling of placebo. Wanneer dit een goed resultaat geeft, dan kan de behandeling of het medicijn op de markt gebracht worden.

• Fase 4

  Na goedkeuring van de behandeling wordt het verder gevolgd om zeldzame bijwerkingen en lange termijn effecten te bekijken. Ook de combinatie met andere medicijnen wordt onderzocht.

In klinisch onderzoek zijn vaak gezonde mensen of patiënten betrokken. Hier zijn deelnemers voor nodig. Voor klinische onderzoeken die Longfonds steunt worden regelmatig deelnemers gezocht. Om mee te doen aan een onderzoek lopen de aanmeldingen vaak via het eigen ziekenhuis.

Voorbeelden:

• ‘Bij een behandeling op maat hebben veel meer mensen baat’
• Gezondere longen voor te vroeg geborenen
• Ademtest voor peuters
• Goed nieuws voor kinderen met ernstig astma
• Langer gevoelig voor antibiotica

Tijdsduur: 6 – 7 jaar

Onderzoek duurt lang

Om van de ontdekking tot een goedgekeurde behandeling te komen, duurt onderzoek vaak meer dan tien jaar. Hoe lang een onderzoek precies duurt, hangt af van veel verschillende factoren. Zo moet een onderzoek vooraf goedgekeurd worden, moet er financiering voor geregeld worden en kost het veel tijd om deelnemers te zoeken (inclusie). Wanneer hier problemen in ontstaan, kan een onderzoek langer duren of pas later starten dan gepland.