De goede eigenschappen van boerderijstof

Astma de wereld uit door… boerderijstof?

Binnen het internationale Longfonds onderzoeksprogramma werken we aan drie kansrijke strategieën om astma te voorkomen. Alle drie de strategieën zijn op de natuur gebaseerd. In de tweede strategie kijken de onderzoekers prof. dr. Bart Lambrecht en prof. dr. Hamida Hammad (Universiteit Gent), samen met prof. dr. Christian Taube ((Universitätsklinikum Essen, Duitsland) en prof. dr. Pieter Hiemstra (Leids Universitair Medisch Centrum), naar de beschermende werking van boerderijstof.

Vuil van het goede soort

Boerderijstof dus. Om precies te zijn, bedoelen we boerderijstof dat rond dwarrelt in de stallen van kleine familieboerderijen met zo’n tien tot vijftien koeien (en dus niet van intensieve veehouderijen). Dit boerderijstof zit vol plantenresten, dode schimmels en dode bacteriën. Als je in de stal komt, adem je die lucht in. Dat kan niet gezond zijn, zou je zeggen. Maar voor jonge kinderen is dat wel zo. Want het stof traint hun immuunsysteem (het natuurlijke afweersysteem).

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat kinderen die opgroeien op kleine familieboerderijen en boerderijstof inademen, op jonge leeftijd minder vaak ernstige luchtweginfecties hebben. En daardoor ontwikkelen ze op latere leeftijd minder vaak astma. Met deze kennis zoeken wetenschappers nu naar een behandeling waarmee ze astma ook kunnen voorkomen bij kinderen die niet op een boerderij maar bijvoorbeeld in de stad opgroeien.

Het geheim van boerderijstof

Maar voordat de onderzoekers daadwerkelijk een behandeling kunnen ontwikkelen, zullen ze eerst het geheim van boerderijstof moeten ontrafelen. Daarom zijn ze nu druk bezig om uit te zoeken waarom boerderijstof van kleine familieboerderijen zorgt voor dit positieve effect op de longen van jonge kinderen.

Hiervoor moeten we eerst terug naar de kern. Wat is er eigenlijk aan de hand met de longen van een kind dat astma heeft? Die zijn permanent ontstoken. Dat komt omdat hun immuunsysteem overdreven reageert op onschuldige stoffen zoals huismijt of pollen. Wetenschappers willen die overdreven reactie op onschuldige stoffen voorkomen. Dat bracht ze op het spoor van boerderijstof.

In het laboratorium zagen wetenschappers dat boerderijstof een bijzonder effect heeft op de bekleding van de longen: die wordt sterker en dichter. Daardoor worden stoffen die een allergische reactie kunnen oproepen beter tegengehouden. En er is nog een tweede effect: boerderijstof zorgt er ook voor dat luchtweginfecties minder heftig verlopen. En dat is belangrijk, want kinderen die op jonge leeftijd ernstige longinfecties doormaken, hebben een grotere kans later astma te ontwikkelen.

Met andere woorden: boerderijstof heeft een dubbel positief effect op het voorkomen van astma!

Hoe ver is het astma-onderzoek?

Dankzij het Longfonds-onderzoeksteam weten we dat boerderijstof een veilige methode is om het immuunsysteem van jonge kinderen te trainen. Het geeft een eerste inzicht in hoe we boerderijstof kunnen inzetten in een behandeling om astma bij kinderen te voorkomen. Maar voordat ze hiermee aan de slag kunnen, zullen de onderzoekers de werking van boerderijstof nóg beter moeten begrijpen. Want welke deeltjes van boerderijstof zorgen nou voor het gunstige effect? En hoe verandert boerderijstof de bekledingslaag van de longen precies?

Dit kansrijke onderzoek bevindt zich op dit moment in de laboratoriumfase. Als dit is afgerond, moeten de resultaten verder onderzocht worden bij mensen. Dan kan er ook gezocht worden naar een behandeling. Onderzoekers verwachten dat dit nog minimaal vijf jaar zal duren.

Boerderijstof als wapen tegen corona?

Omdat boerderijstof de bekleding van de longen versterkt en ervoor zorgt dat kinderen minder ziek worden van virale luchtweginfecties, willen de Longfonds-onderzoekers ook kijken of boerderijstof een wapen kan zijn in de strijd tegen het coronavirus. Wie weet leidt het onderzoek naar de beschermende werking van boerderijstof in de toekomst niet alleen tot een behandeling waardoor minder kinderen astma krijgen, maar ook tot een behandeling waar volwassenen baat bij hebben.

Wil je meer weten over het onderzoek naar een behandeling voor coronapatiënten? Klik hier.