Luchtvervuiling en klimaatverandering hangen sterk met elkaar samen: luchtvervuiling draagt bij aan klimaatverandering, en klimaatverandering vergroot op haar beurt weer het risico op luchtvervuiling. Zo ontstaat er een ziekmakende vicieuze cirkel. Tijd om deze te doorbreken!
Het is de laatste decennia regelmatig in het nieuws: de uitstoot van broeikasgassen. Deze gassen, waarvan zo’n twee derde bestaat uit CO2 (koolstofdioxide), zitten onder andere in de uitstoot van industrie en verkeer. Broeikasgassen vormen een laag in de atmosfeer die de warmte van de zon vasthoudt, waardoor de aarde opwarmt. Deze snelle opwarming is grotendeels te danken aan de mensheid en heeft ernstige gevolgen voor de natuur en het milieu, en daarmee voor onze gezondheid.
Naast CO2 zitten er in de uitstoot van bijvoorbeeld de industrie ook gassen die stikstof bevatten. Deze kunnen onder invloed van zonlicht worden omgezet in ozon. Ozon is ook een broeikasgas. Als er veel ozon in de lucht zit, kan dit smog vormen. Omdat de zon van invloed is op het ontstaan van ozon, komt deze smog in Nederland vooral in de zomer voor. We noemen dit dan ook zomersmog. Zomersmog draagt niet alleen bij aan klimaatverandering, maar is ook een vorm van luchtvervuiling die de gezondheid beïnvloedt. Zo kan het leiden tot (een toename van) luchtweg- en astmaklachten. Daarnaast kun je er hoofdpijn van krijgen, of duizelig en misselijk worden.
Hogedrukgebieden komen vaak voor bij mooi en zonnig weer. Als je naar buiten kijkt en je ziet een stralend blauwe lucht, wordt dat meestal veroorzaakt door een hogedrukgebied. Maar hogedrukgebieden brengen ook nadelen met zich mee. Het is namelijk zo dat bij een hogedrukgebied alle lucht naar beneden wordt gedrukt. Hierdoor wordt alle lucht, inclusief de vervuiling, in een kleine luchtlaag bij elkaar geduwd vlak boven het aardoppervlak. Bij een lagedrukgebied is er juist een hele grote luchtlaag, waardoor de lucht én de vervuiling meer verspreid zijn, en de luchtkwaliteit een stuk beter is. Kort gezegd: hoe hoger de luchtdruk, hoe meer luchtvervuiling we inademen.
De gevolgen van klimaatverandering merken we allemaal. Er komen steeds vaker hittegolven en perioden van droogte voor, of juist extreme regenval met overstromingen tot gevolg. Die droogte brengt een groot risico met bosbranden met zich mee. De rook die hiervan afkomt, bevat grote hoeveelheden fijnstof, die in een groot gebied rondom de bosbrand met de rook worden meegevoerd. Denk aan de recente bosbranden in Canada waarvan de luchtvervuiling zelfs ver over de landsgrenzen terechtkwam.
Deze fijnstof kan allerlei ziekten, waaronder longziekten, veroorzaken en de klachten bij mensen die al een longziekte hebben verergeren. Hittegolven gaan vaak gepaard met hogedrukgebieden. Hoe langer de hittegolf duurt en het hogedrukgebied blijft hangen, hoe langer alle vieze lucht in een kleine luchtlaag wordt samengeduwd. Als hier dan ook nog eens heel veel fijnstof van een bosbrand in zit, wordt de lucht nóg viezer.
Om te voorkomen dat de luchtkwaliteit verslechtert, moet de klimaatverandering – en dus de opwarming van de aarde – worden tegengegaan. Dit kan door maatregelen te nemen die de uitstoot verminderen. Longfonds doet hard haar best om dit onder de aandacht te krijgen bij de regering. Zie bijvoorbeeld ons Manifest-zet-gezondheid-op-1!’. Dit heeft een dubbel positief effect op de luchtkwaliteit: door het nemen van maatregelen om de uitstoot te verminderen zal de lucht gezonder worden, en door het verminderen van het effect van klimaatverandering zullen de schadelijke effecten op de luchtkwaliteit door bijvoorbeeld bosbranden ook afnemen. Zo slaan we twee vliegen in één klap.
