Samen beslissen
Natuurlijk wil je de allerbeste behandeling. De kans daarop is het grootst als je samen met jouw (long)arts een plan maakt. Want de arts weet veel over de behandeling, maar jíj weet het beste wat bij jou past. Hoe werkt dat Samen Beslissen?
Vroeger ging je naar de dokter, waarna die vertelde wat je mankeerde en wat de juiste behandeling was. Daarmee was de kous af, als patiënt had je eigenlijk weinig te zeggen. Maar dat is aan het veranderen. Tegenwoordig is er veel meer aandacht voor Samen Beslissen. Daarbij maken de arts en degene die ziek is sámen een plan. Het idee daarachter: de arts heeft de medische kennis, maar je weet zelf wat je belangrijk vindt in het leven én wat voor jou werkt.
Overleg
Een voorbeeld: Mark heeft COPD. De longarts heeft hem al een aantal keer gezegd dat hij moet stoppen met roken. Mark is het daarmee eens, maar het lukt hem niet. Hij heeft veel aan zijn hoofd en maakt zich zorgen over zijn conditie. Zijn wekelijkse biljartavond is namelijk heel belangrijk voor hem, daar krijgt hij energie van. Maar hij heeft al een paar keer moeten afzeggen omdat hij niet fit genoeg was.
Als Mark dit deelt met zijn arts, komen ze samen tot de conclusie dat ze beter eerst kunnen werken aan Marks conditie met behulp van fysiotherapie. Wanneer Mark zich sterker en fitter voelt, en weer geniet van zijn biljartavonden, kan hij opnieuw proberen te stoppen met roken. Omdat Mark zich gehoord voelt, lukt het hem om echt zijn best te doen om zijn conditie te verbeteren. Het sporten maakt dat hij fitter wordt en lekkerder in zijn vel komt te zitten. En jawel, een paar maanden later lukt het Mark om de sigaretten te laten liggen.
Wat past het beste?
Samen Beslissen betekent dat een arts eerst uitlegt welke mogelijkheden voor behandeling er zijn. Bijvoorbeeld als het gaat om medicijnen. Zo zijn er verschillende soorten puffers die kunnen helpen bij een longziekte. Ze hebben elk zo hun voor- en nadelen. De ene puffer moet je twee keer per dag nemen en heeft een voorzetkamer. Met een voorzetkamer kun je eerst het ventiel indrukken en daarna rustig in- en uitademen. Dat is makkelijk in het gebruik.
De andere puffer hoef je maar één keer per dag te nemen, maar kun je niet gebruiken met een voorzetkamer. Een arts kan deze twee mogelijkheden aan je uitleggen. Vervolgens laat je weten welk van de twee puffers het beste bij jouw levensstijl past. Is het lastig voor je om twee keer per dag aan een medicijn te moeten denken? Dan kan de puffer zonder voorzetkamer een betere keuze zijn.
Voordelen
Het is ook slim om zelf aan de arts te vragen welke mogelijkheden er allemaal zijn. Op het gebied van medicijnen, maar bijvoorbeeld ook als het gaat om operaties, fysiotherapie, praten met een psycholoog of ergotherapie.
Moet je goed voor jezelf kunnen opkomen bij Samen Beslissen? Dat valt mee. Want steeds meer artsen zien de voordelen ervan en zullen óók samen tot de beste oplossing willen komen. De kans is dan namelijk groter dat de behandeling succesvol is. Wanneer iemand zelf meebeslist, zal die bijvoorbeeld eerder medicijnen op de juiste manier gebruiken. Of zoals afgesproken twee keer per week naar fysiotherapie gaan. Dat noemen we therapietrouw. De therapietrouw is dus groter bij Samen Beslissen.
Als je een longziekte heeft, is het bovendien heel prettig om mee te beslissen. Een longziekte hebben kan een machteloos gevoel geven. Met Samen Beslissen pak je de controle een beetje terug: je hebt weer meer regie over je eigen leven. En daardoor ervaar je weer minder stress en angst.
Nadenktijd
Een ander voordeel van Samen Beslissen is dat je terug kunt komen op een keuze. Bevalt het medicijn niet? Of besluit je toch af te zien van een ingrijpende operatie? Dat is helemaal oké. Natuurlijk overleg je vervolgens wel met de arts over wat er op dit moment wél in jouw leven past.
Het is vaak ook verstandig om even te kunnen nadenken over een behandeling, zeker als het gaat om een heftige operatie of een therapie die veel bijwerkingen kan geven. Neem gerust die tijd en bedenk: het gaat om jóuw leven en jóuw gezondheid, dus heb je altijd inspraak.
De arts of zorgverlener heeft de medische kennis, jij weet wat je belangrijk vindt en wat bij je past. Wanneer die twee zaken samenkomen, kom je tot de best mogelijke behandeling.
Tekst: Krista Izelaar
Dit artikel is verschenen in LONGWIJZER 1, 2024
Een goed gesprek in de spreekkamer
Hoe kom je op de beste manier tot Samen Beslissen? Met deze tips voor een goed gesprek in de spreekkamer wordt dat makkelijker.
