Slimme app herkent longaanvallen

Als iemand een beginnende longaanval heeft, verandert zijn stem vaak een beetje. Dat bracht Sami Simons, longarts in Maastricht, op een idee: een app die op tijd een longaanval herkent door naar de stem te luisteren. ‘Voor mensen met astma of COPD kan een aanval grote gevolgen hebben’, zegt hij. ‘Bij een opkomende longaanval heb je geen tijd te verliezen. Hoe sneller je erbij bent, hoe beter je kunt ingrijpen – of zelfs een aanval kunt voorkomen.’ In 2023 ontving Simons van Longfonds 250.000 euro voor zijn onderzoek.

Indrukwekkende resultaten

De app gebruikt kunstmatige intelligentie: slimme software die leert van voorbeelden. De afgelopen tijd namen mensen met astma en COPD dagelijks hun stem op in de app. Ook hielden zij drie maanden lang bij of hun ziekte stabiel was of dat zij een longaanval hadden. Het onderzoeksteam vergeleek dit dagboek met de stemopnames. Zo kon het leren hoe zo’n aanval klinkt.  

De eerste resultaten zijn indrukwekkend, vertelt Simons. ‘Deze laten zien dat wij een longaanval in 95 van de 100 gevallen kunnen vaststellen. Alleen door naar de stem te luisteren. Dat is beter dan veel andere technieken het doen.’ 

Betrouwbare voorspellingen

Het team verzamelde voldoende data en ontwikkelde het algoritme. Een algoritme is een stappenplan dat een computer uitvoert om een probleem op te lossen of een taak uit te voeren. In dit geval kan het algoritme stap voor stap analyseren hoe iemand praat (de stem). Zo kan de app bepalen of er misschien een longaanval aankomt. Hiermee is de eerste fase van het onderzoek succesvol afgerond.  

Nu werkt het team aan de volgende stap: testen of het algoritme ook goed werkt bij een grotere groep mensen. Namelijk een nieuwe, gevarieerde groep mensen met astma en COPD. Dit onderdeel heet de SpeaktoCOPD-studie.  

Tegelijkertijd werkt het team de komende twee jaar aan een app die betrouwbaar én gebruiksvriendelijk is. ‘Ons doel is dat de app net zo betrouwbaar en snel een longaanval kan voorspellen als een arts’, zegt Simons. 

Mensen met COPD denken mee

In elke fase werken de onderzoekers nauw samen met mensen met COPD. Zo zorgen ze ervoor dat de app gebruiksvriendelijk en effectief is. ‘Deze mensen gaan de app uiteindelijk gebruiken’, vertelt Simons. ‘Daarom hebben we gesprekken en testgroepen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat ze de uitslag van een stemtest makkelijk kunnen aflezen. In de app moet deze informatie duidelijk en betrouwbaar zijn, zodat gebruikers weten wanneer ze actie moeten ondernemen.’ 

Samen naar de eindstreep

In de laatste stap wordt de app getest bij mensen thuis. Een belangrijke test, want alleen zo kom je erachter of hij goed werkt, legt Simons uit. ‘We laten mensen met COPD de app in hun dagelijks leven gebruiken. Zo kunnen we zien: voorspelt de app op tijd een aanval? En kunnen mensen er goed mee werken? Als dit lukt, kan dat een wereld van verschil maken voor mensen met astma of COPD.’

Het mooie van dit onderzoek is dat mensen met- én zonder longziekte bij de ontwikkeling betrokken zijn. In de eerste fase hebben veel mensen hun stem opgenomen. Simons: ‘We zijn al op de helft. En de vooruitzichten zijn goed, mede dankzij alle geweldige hulp.’ 

Knappe Koppen

Het RTL4-programma Knappe Koppen besteedt aandacht aan de ziekte COPD en longonderzoek. Alexandra Alphenaar, presentatrice en ambassadeur van Longfonds, ontmoet hierin Sami Simons. Hij legt uit hoe de app werkt en wat deze kan betekenen voor mensen met een longziekte. De aflevering met Simons is op 6 juli en wordt herhaald op 12 juli 2025.  

Tekst: Judith Langeland

Dit artikel is verschenen in LONGWIJZER 3, 2025.