Minder bijwerkingen bij sarcoïdose

Sarcoïdose

Sarcoïdose is een zeldzame aandoening waarbij spontaan ontstekingen ontstaan. Negen op de tien mensen met sarcoïdose heeft er last van in de longen. Hun longen raken blijvend beschadigd door littekenvorming in het longweefsel. Zij ervaren klachten als kortademigheid, hoesten en vermoeidheid.

Nadelen van prednison

Hoewel prednison nu nog als voorkeursmiddel bij sarcoïdose wordt voorgeschreven, is het wetenschappelijke bewijs ervoor beperkt. Ook zijn de bijwerken aanzienlijk. Denk aan gewichtstoename, slaapproblemen en psychische klachten. Langdurige behandeling met prednison is vaak nodig om de ontsteking onder controle te houden, maar de kans dat het de kwaliteit van leven vermindert is groot. ‘Veel mensen stoppen met de behandeling: zij vinden het middel ernstiger dan de kwaal’, zegt prof. dr. Marlies Wijsenbeek van het Erasmus MC. Onder haar leiding werd daarom, met steun van Longfonds, een onderzoek gestart naar een alternatief voor prednison.

Methotrexaat

Soms wordt er een ander middel voorgeschreven bij mensen die geen prednison willen of mogen: methotrexaat. Dit lijkt net zo goed te werken als prednison. Wijsenbeek en haar collega’s hebben onderzocht of behandeling met methotrexaat voordelen heeft. Ook dit middel heeft bijwerkingen, maar minder ernstig dan prednison. ‘Een kleine groep krijgt afwijkende leverwaarden, die weer normaal worden zodra je met het middel stopt’ vertelt Wijsenbeek. ‘Daarnaast worden sommige mensen misselijk als ze methotrexaat in tabletvorm innemen. Een ander nadeel is dat het pas na ongeveer drie maanden werkt, terwijl bij prednison de klachten al na een dag of twee verminderen.’

Prednison versus methotrexaat

• Prednison

  • Beperkt wetenschappelijk bewijs
  • Aanzienlijke bijwerkingen: gewichtstoename, slaapproblemen en psychische klachten
  • Langdurige behandeling is vaak nodig waardoor de kwaliteit van leven vermindert

• Methotrexaat

  • De bijwerkingen: afwijkende leverwaarden, misselijkheid bij inname in tabletvorm, vermoeidheid bleken vaker van tijdelijke aard dan bij prednison
  • Het duurt langer dan prednison voordat het medicijn werkt

Onderzoeksresultaten

Een groep mensen met sarcoïdose in de longen die nog niet eerder behandeld waren werd willekeurig verdeeld in twee groepen. De ene helft kreeg prednison en de andere helft methotrexaat. De resultaten bevestigden wat de onderzoekers al dachten: methotrexaat was na 24 weken behandeling even effectief als prednison. Hoewel het totaal aantal bijwerkingen in beiden groepen gelijk bleef (gewichtstoename, slapeloosheid en toegenomen eetlust in de prednison groep en misselijkheid, vermoeidheid en levertestafwijkingen in de methotrexaat groep), bleken de bijwerkingen in de methotrexaat groep vaker van tijdelijke aard.

Toekomst

De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in de New England Journal of Medicine. De onderzoekers verwachten dat methotrexaat een grotere rol zal gaan spelen in de behandeling van sarcoïdose. Ze hopen in de toekomst een keuzehulp te ontwikkelen die kan helpen bij het maken van de optimale keuze voor mensen met sarcoïdose.

Lees meer over interstitiële longziekten.