Vandaag is het Wereld COPD-dag. COPD is één van de meest voorkomende blijvende longziekten. In Nederland alleen al gaat het om zo’n 600.000 mensen met deze diagnose. En nog vele mensen zónder deze diagnose, maar met klachten die erop wijzen.
Wij vragen daarom dit jaar opnieuw aandacht voor de eerste klachten van mensen met COPD om zo bij te dragen aan vroege opsporing van deze longziekte. Want hoe eerder er een diagnose is, hoe eerder de behandeling gestart kan worden. Zo wordt de voortgang van de ziekte afgeremd en houden mensen meer gezondere levensjaren over. Op tijd erbij = kwaliteit erbij.
Mensen met COPD-gerelateerde klachten hebben vaak moeite met de herkenning maar ook de erkenning van hun klachten. Ze vinden het lastig om er mee naar buiten te treden. Bijvoorbeeld omdat ze denken dat ze de aandoening zelf hebben veroorzaakt door te roken. Of omdat ze er gewoon niet voor willen of durven uitkomen. Zo ook Chris
Chris (66) leeft al 32 jaar met COPD. Terugkijkend, had hij graag sneller willen reageren toen hij de diagnose kreeg. ‘Ik wuifde het weg. Voor mij bestond het gewoon niet.’ Ook herkende hij de eerste klachten niet. ‘Ik dacht dat het een bijwerking was van het roken en de stress.’
Chris werkte bij een internationale bank. ‘Ik had een druk leven en mijn huwelijk liep slecht. Door de stress rookte ik steeds meer. Ik was vaak benauwd, maar dat negeerde ik. Ik nam het pas serieus toen voetballen met mijn zoontje niet lukte. Om de paar stappen was ik buiten adem. Ik was toen veertig. Omdat ik voor hem een leuke en actieve vader wilde zijn, ging ik naar de huisarts. Die stuurde me door naar de longarts. Ik weet nog dat hij zei: “Meneer Spaan u heeft COPD.” Het was zelfs al verder gevorderd. Mijn reactie? “Ja, dag. COPD? Ik wilde er gewoon niet aan.’ Dat negeren ging een paar jaar goed. Lees het volledige verhaal van Chris.
Het is voor veel mensen lastig om klachten van COPD te herkennen, vooral omdat ze geleidelijk en ongemerkt erger worden. Of ze zien de ernst ervan niet en gaan niet naar de huisarts. Terwijl het zo belangrijk is om tijdig aan de bel te trekken.
Jiska Snoeck, huisarts en voorzitter van de CAHAG (COPD en Astma Huisartsen Advies Groep): ‘Het is belangrijk dat mensen met longklachten zoals benauwdheid, hoesten en vermoeidheid tijdig naar de huisarts gaan. Want hoe eerder je erbij bent hoe beter de huisarts je kan begeleiden bij het aanpassen van je leefstijl en werken aan preventie. Zodat je minder last hebt van je klachten en deze beter onder controle kunt houden. Wat uiteindelijk resulteert in een betere kwaliteit van leven.’
Om meer mensen aan het denken te zetten over hun klachten is het belangrijk te weten wanneer iets een klacht is. Bij mensen met een longziekte kunnen er verschillende klachten optreden. Denk aan hoesten, benauwdheid (kortademigheid), slijm (ophoesten), een piepende ademhaling en weinig energie of snel moe zijn. Deze symptomen zijn uiteraard niet altijd reden om naar de huisarts te gaan: iedereen hoest weleens of heeft korte tijd een piepende ademhaling.
Informatie om een inschatting te kunnen maken of een klacht erg is, kun je vinden op deze pagina. Een voorbeeld: het is niet vreemd om je benauwd te voelen als je hardloopt of je op een andere manier inspant. Voel je je echter ook benauwd in rust, wordt je benauwdheid steeds erger of beperkt het je in je dagelijkse bezigheden zoals de hond uitlaten? Dan kán er meer aan de hand zijn en is het goed je klachten eens met de huisarts te bespreken. Blijf vooral niet te lang met deze klachten rondlopen.
Mensen denken vaak dat er niets te doen is aan hun klachten. En blijven daarom lang met hun klachten lopen. Terwijl er juist zoveel mogelijk is als je vroeg start met een behandeling.
Jiska: ‘De huisarts kan mensen met longklachten uitleggen wat ze er zelf aan kunnen doen en hen waar nodig bij de hand nemen met hulp van een praktijkondersteuner. Bijvoorbeeld door te starten met een trainingsschema bij de fysiotherapeut en zo te werken aan je conditie. Maar ook door te leren hoe je prikkels kunt vermijden of in gesprek te gaan met diëtist over gezonde voeding. Als mensen deze begeleiding krijgen en inzicht hebben in wat er aan de hand is, durven ze bovendien veel meer, dan verdwijnt de schaamte.
Mijn advies is dan ook: Bespreek je klachten met je huisarts en weet dat er echt meer aan te doen is dan je denkt.’
Heb jij beginnende longklachten en wil jij weten of er meer aan de hand is?