Verslag Longpunt Beverwijk 7 februari 2024

Sprekers:
Longarts Dr. K. Pool RKZ en lid van het Palliatief team en Genette Brakenhoff longverpleegkundig coördinator hartrevalidatie.

Logo LPB verslag

Onderwerp: palliatieve zorg en inzichten in dyspnoe (kortademigheid)

Palliatieve zorg richt zich op vier domeinen: lichamelijk, psychisch, sociaal, zingeving. Wat kunnen de longarts en longverpleegkundige hierin betekenen?

Bij palliatieve zorg wordt er niet alleen naar het lichamelijke probleem gekeken, maar ook naar psychosociale aspecten en aspecten op gebied van zingeving. Eigenlijk naar de mens als totaal en ook naar de invloed van alle domeinen op de ervaren ziektelast.

Klachten (zoals benauwdheid bij COPD) worden beïnvloed door alle 4 de domeinen. Benauwdheid heeft een lichamelijke oorzaak, maar wordt ook erger als iemand bijvoorbeeld niet meer onder de mensen kan zijn of afhankelijk is geworden (sociale domein). Ook kunnen psychische klachten benauwdheid verergeren: door somberheid of angst (psychische domein) voel je de benauwdheid meer en tegelijkertijd geeft angst een te snelle ademhaling. Ook op het domein van zingeving kan er een probleem zijn: bijvoorbeeld doordat je niet meer bent wie je was/wilt zijn. Of dat er schuldgevoel of schaamte is. Dat kan ook de ervaren benauwdheid verergeren.

Vooral angst speelt een grote rol bij COPD

Bij COPD gaat de longcapaciteit steeds verder achteruit waardoor de benauwdheid erger wordt waardoor angstige gedachten een rol gaan spelen. Juist door die angst wordt de ademhaling ook weer minder goed (oppervlakkiger en te snel). Dat geeft weer meer benauwdheid.

Onder begeleiding van de longverpleegkundige zijn ademhalingsoefeningen en ontspanningsoefeningen hierbij belangrijk.

De kracht van de Adem: Bewust ademen verbetert je leven  

Klein

Neusademhaling: “In”

Met getuite lippen uitademen

Diafragma/ onderbuik

6 tot 10/12 x per minuut

Rustig

Onhoorbaar

Licht

Horizontaal

Voordelen neusademhaling                                         Nadelen mondademhaling

Bevochtiging                                                          Droge mond

Filtering                                                                  Slechte adem

Reguleert de lucht                                                 Kost extra inspanning

Immuunsysteem                                                     Nadelige gevolgen voor de gezondheid

Stimulatie parasympatisch zenuwstelsel             Chronische neusverstopping

Stimulatie buikademhaling                                    Meer slijmaanmaak in de longen

Stikstofoxide (NO) aanmaak                                 Slaapklachten

Minder risico op allergie                                           Vermoeidheid

Ademen, denken en doen: Oefening opvangen benauwdheid  

 

Haal adem

    Mindset (denken)

  • Positief denken / positieve mantra: “Ik kan dit ”Ik weet dat het straks weer over gaat”.
  • Afleiding (mooie plek voorstellen, tellen)
  • Stel u zelf gerust:
  • “Ik blijf rustig” en blijf in het NU
  • Focus op een rustige, on-diepe ademhaling, met name de uit-ademing verlengen

Doen

  • Rescue medicatie (Berodual, Ventolin)
  • Focus op de UIT-ademing                                                           
  • Minder ademen 
    Minder ademen

     

  • Houding
  • Buikademhaling
  • Ventilator, raam open of natte doek
  • Rustig blijven
  • Steun partner of naasten vragen

Algemene tips

  • Leer luisteren naar lichaamssignalen
  • Tempo aanpassen, doseren over de week
  • Blijf positief gericht en realistisch
  • Meditatie/ ademhalingsoefeningen
  • Griepprik halen in de herfst
  • Bezoek dat ziek is, af berichten
  • Let op de hygiëne
  • Neuriën, zingen, mondharmonica spelen of muziek luisteren

Vervolg tips

  • Leer luisteren naar lichaamssignalen
  • Tempo aanpassen, doseren over de week
  • Blijf positief gericht en realistisch
  • Meditatie/ ademhalingsoefeningen
  • Griepprik halen in de herfst
  • Bezoek dat ziek is, af berichten
  • Let op de hygiëne
  • Neuriën, zingen, mondharmonica spelen of muziek luisteren

Tijdens de bijeenkomst ging Genette samen met de bezoekers de ademhalingsoefeningen doen, waardoor men dit ook zelf kon ervaren wat het brengt om  de besproken en geleerde oefeningen zelf te doen.