Uitzonderingsregel mondkapjesplicht uitgebreid

Wat als je geen mondkapje kunt dragen?

Vanaf 1 december is het dragen van een mondkapje verplicht in publieke ruimten. Voor mensen die vanwege een beperking of chronische (long-)ziekte geen mondkapje op kunnen, geldt een uitzondering.

Mondkapje

Maar hoe maak je duidelijk dat je onder deze uitzondering valt? De overheid heeft de manieren om aan te tonen dat je vanwege gezondheidsredenen geen mondkapje kunt dragen, uitgebreid. 

Hoe werkt dit in de praktijk?

Politie, boa’s, winkelpersoneel en controleurs kunnen vragen waarom je geen mondkapje draagt. Volgens de overheid kun je op verschillende manieren laten zien dat de verplichting niet voor jou geldt. We zetten ze hier op een rijtje. Kijk ook op de website van de Rijksoverheid voor meer informatie.

Op het kaartje staat aangegeven dat je onder de uitzondering van de mondkapjesplicht valt. Het kaartje kun je downloaden, printen en bij je dragen. Je kunt het kaartje als eerste ‘bewijsmiddel’ laten zien aan handhavers, controleurs of winkelpersoneel. Het kaartje is geen officiële vrijstelling vanuit de overheid voor de mondkapjesplicht. Het moet je makkelijker maken om aan te tonen dat je onder de vrijstelling vallen. Verificatie van het kaartje bij een erkende partij zoals een zorgverlener kan de waarde van het kaartje als bewijsmiddel versterken.

Aan het kaartje kun je extra informatie toevoegen. Bijvoorbeeld:
– de reden van geen mondkapje (in het kort);
– naam en telefoonnummer van jouw behandelaar of van een naaste;
– stempel of sticker van jouw zorginstelling of huisarts.

Het is nog onzeker of alle zorgverleners meewerken aan de verificatie van het uitzonderingskaartje. Zowel de Artsenkoepel KNMG als de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) hebben aangegeven dat een medische verklaring alleen mag worden afgegeven door een onafhankelijke arts en niet door de eigen (huis-)arts.

  • Het dragen van een faceshield (spatscherm)

Als jij geen mondkapje op kan vanwege je longziekte, dan zou een spatmasker (of faceshield) een alternatief voor jou kunnen zijn. Op rijksoverheid.nl staat letterlijk: 'Met een faceshield kun je vaak rekenen op begrip bij handhavers. Als je een faceshield draagt zullen handhavers je in de meeste gevallen niet eens meer vragen om aanvullend bewijs, omdat je met het dragen van een faceshield laat zien dat je jouw eigen gezondheid en die van anderen in het oog wil houden.'

Longfonds heeft samen met Ieder(in) en Patiëntenfederatie Nederland er steeds op ingezet dat mensen met een beperking of chronische ziekte de mogelijkheid moeten krijgen een faceshield te dragen in plaats van een mondkapje. Voor mensen die niet in staat zijn een mondkapje te dragen, bijvoorbeeld mensen met een longaandoening, kan zo’n faceshield uitkomst bieden.

  • Een briefje van jouw (huis)arts, behandelaar, instelling of zorgorganisatie

Er is nog onduidelijkheid over de medewerking van zorgverleners bij de verificatie van het kaartje of het verstrekken van een briefje dat in algemene zin bevestigt dat je tot de uitzonderingsgroepen behoort. Zowel de Artsenkoepel KNMG als de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) geven alleen dat een medische verklaring alleen mag worden afgegeven door een onafhankelijke arts en niet door de eigen (huis-)arts.

  • Jouw hulpmiddel of medicijnen tonen

​​​​​​​Positief

Longfonds vindt het positief dat met het kaartje en het faceshield (als alternatief) extra ondersteuning wordt aangeboden aan mensen die zijn vrijgesteld van de mondkapjesplicht. We hebben hier de afgelopen tijd samen met Ieder(in) en de Patiëntenfederatie Nederland flink op aangedrongen.

Ook is het goed dat er meer voorlichting en informatie komt voor mensen die het kaartje en faceshield kunnen gebruiken. Het is daarnaast van groot belang dat mensen die de mondkapjesplicht handhaven goed geïnformeerd zijn over de inzet van deze uitzonderingen.

We blijven de ontwikkelingen nauwgezet volgen. Blijf onze Q&A over het dragen van mondkapjes in de gaten houden. Meer informatie over het beleid van de overheid vind je op de website van de Rijksoverheid.

Vragen of problemen?

Loop je tegen problemen aan als het gaat om de mondkapjesplicht of de handhaving hiervan? Deel jouw ervaring dan bij het Meldpunt van Ieder(in). Het telefoonnummer is 085-4007022. 

Update 10-12

Het meldpunt van Ieder(in) krijgt veel meldingen van mensen die om gezondheidsredenen geen mondkapje kunnen dragen en tegen problemen aanlopen. Ze worden bijvoorbeeld geweigerd bij winkels als ze een spatscherm dragen of pasje tonen. Bij de overheid pleiten we daarom samen met Ieder(in) voor meer duidelijkheid en communicatie rond de uitzonderingsregel. Handhavers moeten hier beter van op de hoogte zijn, en hiernaar handelen. Want mensen die geen mondkapje kunnen dragen, mogen niet buitengesloten worden.