Oproep voor beter vaccinatiebeleid

Nederland loopt achter als het gaat om vaccinaties voor volwassenen. De overheid is te traag met besluitvorming over investeringen en implementatie van vaccins. Daardoor lopen vooral kwetsbare groepen onnodige risico’s op infectieziekten met mogelijk ernstige complicaties. Dit moet beter!

vaccineren pamflet 2025

Een brede coalitie van zorgprofessionals, patiënten- en ouderenorganisaties, waaronder Longfonds, roept nu de overheid op om het vaccineren te versnellen. Zij publiceren aan de start van de Europese Immunisatieweek een pamflet: Vooruit met Vaccineren. Dit moet de overheid duidelijk maken dat er haast geboden is en zij in gesprek moeten gaan met de coalitiepartners om het vaccinatiebeleid voor volwassenen vlot te trekken. 

Belangrijkste argumenten van de coalitiepartners om het vaccineren van volwassenen te versnellen zijn de gezondheidsrisico’s voor de hele bevolking, maar met name de kwetsbare groepen. “Vaccineren is een bewezen effectief en veilig middel om ziekte en sterfte te voorkomen. Waarom wachten als we nu al bescherming kunnen bieden? Een infectieziekte kan niet alleen leiden tot lange ziekteperiodes, maar ook tot uitval op het werk en hogere druk op de zorg,” aldus Ted van Essen, voorzitter Nederlandse Immunisatie Stichting.

Károly Illy vk

Van levensbelang

Károly Illy – directeur Longfonds: 'Vaccinatie is belangrijk voor mensen met een kwetsbare gezondheid. Voor mensen met een longziekte weten we dat vaccinaties het aantal longaanvallen en ziekenhuisopnames kan verlagen. Het is daarom belangrijk dat het vaccinatieprogramma voor volwassen goed geregeld is en gefinancierd wordt door de overheid. Zodat alle mensen met een longziekte toegang krijgen tot de vaccinaties die voor hen van levensbelang zijn.'

In andere Europese landen zoals Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zijn vaccinatieprogramma’s voor volwassenen reeds in volle gang. “Het is een land als het onze onwaardig en niet te rechtvaardigen dat kwetsbare groepen, zoals ouderen en mensen met een chronische aandoening, langer moeten wachten op essentiële vaccins die hen kunnen beschermen tegen ernstige complicaties,” stelt Margriet Schneider, voorzitter Samenwerking Infectieziekten 

Snelle actie noodzakelijk

De noodzaak van vaccineren wordt onderstreept door de terugkeer van ziekten zoals mazelen bij kinderen. Dit laat zien hoe cruciaal een goed vaccinatiebeleid is om uitbraken van infectieziekten te voorkomen en de volksgezondheid te beschermen. De coalitie waarschuwt dat zonder een doeltreffend vaccinatiebeleid voor volwassenen, ook zij een verhoogd risico lopen op ernstige complicaties door infectieziekten die te voorkomen zijn. 

Een ander voorbeeld is het gordelroosvaccin. Gordelroos is een pijnlijke aandoening die vooral ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem treft. Ondanks het positieve advies van de Gezondheidsraad ouderen te vaccineren, vanwege de bewezen effectiviteit van het vaccin, blijft de toegang in Nederland beperkt door bureaucratische vertragingen en ontbrekende financiering. “In landen als Duitsland en het Verenigd Koninkrijk is het vaccin al breed beschikbaar, terwijl Nederlandse patiënten onnodig risico blijven lopen,” aldus Chantal Tesson, voorzitter Stichting Pijn na Gordelroos. Leo Bisschops, voorzitter van Senioren Brabant-Zeeland, voegt toe: “In veel Europese landen is het gordelroosvaccin al opgenomen in het nationale vaccinatieprogramma voor senioren. Nederland blijft hierin pijnlijk achter. Terwijl elders publiek geld beschikbaar is om 60-plussers preventief te beschermen, blijven wij hier steken in discussies over budgetten – ten koste van kwaliteit van leven.” 

Ook vernieuwde griepvaccins kunnen ernstige hart- en longproblemen voorkomen, zeker bij mensen met een medisch risico. In adviezen aan het ministerie van VWS heeft de Gezondheidsraad maanden geleden al naar buiten gebracht dat het inzetten van vernieuwde vaccins zin heeft, maar tot op heden heeft de overheid geen stappen genomen om deze vaccins op te nemen in een vaccinatieprogramma voor volwassenen. Terwijl door gerichte inzet ziekenhuisopnames en zorgkosten kunnen worden beperkt. 

Naast preventie is ook de toegang tot vaccinaties een knelpunt. In de praktijk blijkt er nog veel onduidelijkheid te bestaan over de vergoeding van vaccinaties voor mensen met een medisch risico onder de 60 jaar. Zowel patiënten als zorgverleners en zorgverzekeraars lopen hierbij tegen knelpunten aan. Deze onduidelijkheid leidt ertoe dat niet alle mensen in een medische risicogroep de vaccinaties ontvangen die zij nodig hebben, met mogelijk vermijdbare ziekte en extra zorgkosten tot gevolg. 

Oproep aan de overheid

Met het pamflet vraagt de coalitie de overheid om: 

  • Een versnelling in de besluitvorming rondom vaccinatieprogramma’s voor volwassenen.
  • Structurele financiering voor volwassenenvaccinatie, vergelijkbaar met het Rijksvaccinatieprogramma voor kinderen.
  • Gerichte acties en activiteiten mogelijk maken om de vaccinatiebereidheid onder risicogroepen te verhogen.
  • Vaccinatie dicht bij huis mogelijk maken 
     

De Europese Immunisatieweek, die jaarlijks plaatsvindt in de laatste week van april, benadrukt het belang van vaccinatie op alle leeftijden. De coalitie verwacht dat de oproep Vooruit met Vaccineren, een extra stimulans is voor beleidsmakers om tot actie over te gaan. 

Donderdag 24 april zijn de coalitiepartners bijeen gekomen om te praten over de noodzakelijke vervolgstappen om vaccinatie voor volwassenen te versnellen. Zij nodigen de overheid graag binnenkort uit om met hen in gesprek te gaan en gezamenlijk te werken aan een effectief en toekomstbestendig vaccinatiebeleid. 

Lees meer op: www.vooruitmetvaccineren.nu

De coalitie bestaat uit artsenfederatie KNMG, apothekersorganisatie KNMP, Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland, Beroepsvereniging van en voor Physician Assistants, Nederlandse Vereniging voor Doktersassistenten, Nederlandse Vereniging voor Praktijkondersteuners, Nederlandse Vereniging voor Infectieziektebestrijding, Long Alliantie Nederland, Stichting Nationaal Netwerk Inclusieve Zorg, ActiZ, Samenwerking Infectieziekten, Nederlandse Immunisatie Stichting, Aidsfonds, Longfonds, Stichting voor Afweerstoornissen, Stichting Pijn na Gordelroos, ANBO-PCOB, Senioren Netwerk Nederland en Senioren Brabant-Zeeland.