‘Luchtkwaliteit Nederlandse steden helemaal niet zo goed’

Afgelopen week kwam het Europees Milieuagentschap (EEA) met een rapport over de luchtkwaliteit in Europese steden. In totaal werden 323 Europese steden onderzocht.  Van de negen onderzochte Nederlandse steden met meer dan 50.000 inwoners scoort Amsterdam veruit het slechtst (plek 182) en daarna Nijmegen (plek 136). Rotterdam staat op plaats 123 en dat valt net binnen de marge van wat het agentschap als 'goed' beoordeelt.  Als je het rapport leest dan lijkt Nederland het dus wel goed te doen qua luchtkwaliteit. Maar is dat ook zo?

'Enige nuance nodig'

Joost Wesseling, senior onderzoeker bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en expert op het gebied van (lokale) luchtkwaliteit, geeft aan dat de analyse van deze metingen enige nuancering behoeft. “Uit de NSL monitoringsrapportage van het RIVM in 2020 blijkt dat de luchtkwaliteit iets verder is verbeterd. In vrijwel heel Nederland liggen de concentraties stikstofdioxide en fijnstof in 2019 onder de Europese grenswaarden. Maar ook onder deze grenswaarden is luchtverontreiniging nog schadelijk. Daarom is er beleid om de luchtkwaliteit te verbeteren. Schone lucht is belangrijk voor de volksgezondheid. Daarvoor zijn lagere concentraties luchtvervuilende stoffen nodig dan de Europese grenswaarden stellen. ”

Piekbelasting niet meegenomen

Ook volgens kinderlongarts Ismé de Kleer van het Franciscus Gasthuis in Rotterdam moeten we kritisch naar de cijfers kijken. In een interview met RTV Rijnmond licht ze dat toe voor de stad Rotterdam: "De cijfers komen uit drie meetstations en die staan toevallig niet in gebieden waar de luchtkwaliteit slecht is. Het gaat ook om gemiddelden over de afgelopen twee jaar. Ook het coronajaar, waarin de lucht schoner was, is meegenomen in de cijfers. Die halen het gemiddelde ook naar beneden." Daar komt volgens de longarts bij dat de zogenoemde piekbelasting niet is meegenomen in de cijfers. Niemand ademt gemiddelde luchtkwaliteit in. Op sommige plekken is het viezer dan op andere. En er zijn momenten waarop het viezer is: de zogenoemde pieken. Die zie je niet terug in de cijfers. "Dat zijn nou juist momenten waarop de klachten bij kinderen toenemen. Denk aan de enorme smog die de afgelopen dagen in de lucht hing."

Manifest:  stel een speciale gezant aan voor Gezonde Lucht

Onlangs overhandigde Longfonds, samen met onder andere kinderlongarts Ismé de Kleer een petitie aan de Tweede kamer. Daarin roepen we met een brede coalitie op een speciale gezant aan te stellen en daarmee een nieuwe impuls te geven aan gezonde lucht. De petitie wordt ondersteund door onder andere de Long Alliantie Nederland en honderden (kinder)longartsen, verpleegkundigen, huisartsen, milieu-artsen, sociaal geneeskundigen, politieke (jongeren)partijen en vooraanstaande wetenschappers.

De petitie komt voort uit het veelvuldig ondertekende manifest ‘Geef kinderen Gezonde Lucht’, dat begin april werd gelanceerd door Longfonds en de Long Alliantie Nederland. Sindsdien is de oproep ondertekend door (politieke) organisaties zoals Urgenda, De Natuur en Milieu Federaties, de Jonge Socialisten (PvdA), PerspectieF (Christenunie), DWARS (GroenLinks), Jonge Democraten (D66) en lokale afdelingen van GroenLinks en bijvoorbeeld D66 Rotterdam. Ook tientallen wetenschappers en duizenden Nederlanders die zich zorgen maken over luchtvervuiling hebben hun steun betuigd.