Adembenemend vuurwerk
Het is vaak adembenemend mooi: het jaarlijkse vuurwerk dat in de nacht van oud op nieuw wordt afgestoken. Begrijpelijk dat veel mensen daarvan willen genieten. Helaas is vuurwerk voor veel mensen ook letterlijk adembenemend. De enorme hoeveelheid fijnstof die daarbij vrijkomt, veroorzaakt allerlei luchtwegklachten.
Forse luchtvervuiling
De jaarwisseling is voor veel mensen met een longziekte een lastige tijd. Het vuurwerk dat door gemeenten en door particulieren wordt afgestoken, veroorzaakt forse luchtvervuiling die zelfs tot smog kan leiden. Vuurwerkdampen leiden tot gezondheidsklachten, bij iedereen, maar zeker bij de 1,2 miljoen Nederlanders met een longziekte.
Vuurwerk kan leiden tot een verminderde longfunctie, verergering van astma en een toename van luchtwegklachten zoals piepen, hoesten en kortademigheid. Veel mensen met een longziekte moeten extra medicatie nemen rond de jaarwisseling. Sommigen krijgen zelfs een longaanval, een ziekenhuisopname komt daarbij ook voor. Zij hebben veel langer last dan alleen de Nieuwjaarsnacht, soms zelfs wekenlang. Zo beginnen zij het nieuwe jaar niet bepaald goed.
In het filmpje 'Zo vervuilend is vuurwerk’ brengt Editie NL de fijnstootuitstoot in beeld en vertelt Longfonds directeur Károly Illy hoe benauwend het effect is op mensen met een longziekte.
Feiten en cijfers
- Tijdens de afgelopen oudjaarsnacht (2022-2023) werd er zo'n 14.000 ton vuurwerk afgestoken (Bron: RIVM).
- Vuurwerk zorgt in het eerste uur van het nieuwe jaar voor een vele malen hogere fijnstofconcentratie dan normaal, zeker in grote steden.
- Fijnstofuitstoot door vuurwerk is een paar procent van de totale fijnstofuitstoot in een heel jaar (het exacte percentage over 2022-2023 is nog niet bekend).
- Tijdens de coronajaren was er een vuurwerkverbod. Rond de jaarwisseling van 2020 en 2021 werd er beduidend minder fijnstofuitstoot gemeten.
- In 2022 had 58% van de mensen met een longziekte gezondheidsklachten door vuurwerk en vreugdevuren (62% van de mensen met astma en 49% van de mensen met COPD). Dat komt neer op bijna 700.000 mensen die een benauwd oud en nieuw beleven.
Uitstoot beperken
We gunnen iedereen een spetterend uiteinde. Oók de mensen die veel last hebben van de vuurwerkuitstoot. Voor Longfonds geldt als uitgangspunt: hoe minder luchtvervuiling door vuurwerk, hoe beter het is voor onze longen. Daarom zijn wij voorstander van maatregelen die deze grote uitstoot beperken. Dit wil niet zeggen dat wij tegen gezelligheid zijn. We zijn voor gezellige én gezonde alternatieven!
Mooie en gezonde alternatieven
Gezellig samenzijn kan natuurlijk ook goed zonder luchtvervuiling. Wij zijn blij dat er steeds meer alternatieven komen waarbij geen fijnstof vrijkomt en die bovendien duurzaam en milieuvriendelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan lichtshows met drones of lasers. Een wel heel bijzonder project is SPARK van kunstenaar Daan Roosegaarde: een biologisch afbreekbaar alternatief voor vuurwerk dat is gebaseerd is op vuurvliegjes. Het bekijken waard!
Vuurwerkmanifest
Longfonds steunt het Vuurwerkmanifest en daarmee het pleidooi van de ondertekenaars voor het niet meer toestaan van consumentenvuurwerk. Wat ons betreft gaat dit alleen niet ver genoeg: Longfonds is voorstander van algemene maatregelen die voor iedereen in Nederland gelden, zodat mensen met een longziekte in bijvoorbeeld Eindhoven net zo goed af zijn als in Rotterdam. Bovendien houdt luchtvervuiling zich niet aan gemeentegrenzen. Als buurgemeenten vuurwerk wel toestaan, dan zal de concentratie fijnstof in de plaatsen met een verbod alsnog verhoogd zijn, met benauwdheid en longaanvallen bij longpatiënten als gevolg.
Gemeentelijk verbod
Longfonds juicht initiatieven van gemeenten voor vuurwerkvrije zones – of het zelfs helemaal niet meer toestaan van consumentenvuurwerk – van harte toe. Voor de aankomende jaarwisseling hebben 16 gemeenten een vuurwerkverbod ingesteld voor consumenten. Het gaat om Amsterdam, Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Bloemendaal, Eindhoven, Haarlem, Heemstede, Heumen, Mook en Middelaar, Nijmegen, Rotterdam, Schiedam, Soest, Tilburg en de Utrechtse Heuvelrug. Wij hopen dat meer gemeenten zullen volgen en kiezen voor gezonde alternatieven!