Ademtest voor peuters

Ongeveer vier op de tien kinderen onder de zes jaar hebben dezelfde klachten als Gijs. Jonge kinderen hebben nu eenmaal nog niet zo’n sterke afweer en lopen soms wel tien tot twaalf keer per jaar een virusinfectie op. Gelukkig groeien twee op de drie van deze groep inderdaad over de klachten heen. Zij hadden dan alleen last van piepen door een virus. Maar de rest heeft minder geluk en krijgt astma.

Bijwerkingen

‘Helaas kunnen we niet goed voorspellen wie dat zijn’, vertelt kinderlongarts Edward Dompeling. ‘Pas op vijf- à zesjarige leeftijd hebben we zekerheid. Tot die tijd krijgen kinderen met astma daardoor niet altijd de juiste medicijnen of te weinig van een medicijn. Dat is een groot probleem, want zo kunnen hun longen schade oplopen.’

Waarom krijgen niet alle kinderen die hoesten en piepen voor de zekerheid medicijnen tegen astma? Dompeling: ‘Omdat de medicijnen bijwerkingen hebben. Kinderen die ontstekingsremmers krijgen, kunnen bijvoorbeeld minder goed groeien. Ook hebben ze soms last van hartkloppingen, slapen ze slechter en laten ze vaker druk gedrag zien. We geven deze medicijnen dus liever pas als we zeker weten dat ze echt nodig zijn en ook echt helpen.’

Mondmaskertje

Op oudere leeftijd kan een longfunctietest meestal eenvoudig bepalen of iemand astma heeft. Maar hiervoor moet je hard in een apparaat blazen, en dat kunnen jonge kinderen nog niet op commando. Met financiële steun van het Longfonds ontwikkelden Dompeling en zijn collega’s daarom een andere manier om de allerkleinsten op astma te testen. ‘Met behulp van een mondmaskertje vangen we de adem van jonge kinderen op. Ze hoeven hierbij niet te blazen, maar kunnen gewoon rustig doorademen op de schoot van hun ouders, terwijl we ze afleiden met een spelletje of filmpje. De lucht die ze uitademen, komt in een ballonnetje terecht en hecht zich aan een buisje met koolstof. Daarna meet een speciaal apparaat hun ademstoffen.’

100% zeker

Deze ademstoffen worden vergeleken met die van tweehonderd kinderen die ook astma hebben of alleen piepen door een virus. Kinderen met astma hebben namelijk dezelfde soort ontstekingsstofjes in hun adem. Dompeling: ‘Samen met wat extra informatie kunnen we zo met 85% zekerheid zeggen of een kind astma heeft of niet. En we hopen de test nog verder te verbeteren, zodat we het straks bijna 100% zeker weten.’

Helaas voor kinderen zoals Gijs gebruiken artsen de ademtest nog niet in de praktijk. Eerst moet de werking zorgvuldig worden bewezen. ‘Pas dan kunnen we de zorgverzekeraars overtuigen om de ademtest te vergoeden’, zegt Edward Dompeling. ‘Daarna mogen huisartsen de test gebruiken bij alle kinderen bij wie ze astma vermoeden.’

Nieuw onderzoek nodig

Op dit moment loopt een vervolgonderzoek met nog eens tweehonderd kinderen, die allemaal de ademtest doen. Bij de helft van deze kinderen horen de ouders en artsen de uitslag. Wie in die groep astma blijkt te hebben, krijgt vervolgens de nodige medicijnen. De andere helft krijgt de standaard behandeling en hoort pas op latere leeftijd de uitslag. ‘Dat is misschien sneu, maar het is de beste manier om aan te tonen hoe goed de ademtest werkt’, legt Dompeling uit. ‘En je moet niet vergeten dat er op dit moment duizenden Nederlandse kinderen zijn met klachten die ook de standaard behandeling krijgen.’

• Thema: Longziekten Vroeg Opsporen  
• Looptijd: 01-03-2019 tot 01-10-2025
• Soort subsidie: Longweefselherstel Consortium  
• Bedrag: 750.000 euro 
• Onderzoeker: Edward Dompeling (MUMC+)