CHD

Het middenrif is een platte spier die de buikholte en de borstkas van elkaar scheidt. Het middenrif helpt bij de ademhaling. Het ontstaat vanaf de vijfde week van de zwangerschap doordat vliezen en spieren in de buik aan elkaar groeien. In de negende week van de zwangerschap moet het middenrif gesloten zijn. Als dat niet gebeurt, is er sprake van congenitale hernia diafragmatica (CHD).

Groei van de longen

Door het gat in het middenrif ontwikkelen de longen zich niet goed. De organen (vooral de darmen) die in de buik horen, kunnen namelijk verschuiven. Via het gat in het middenrif komen ze in de borstholte terecht. Hierdoor krijgen de longen niet genoeg ruimte om te groeien tijdens de zwangerschap. Zelfs als de organen niet verschuiven, blijft de ontwikkeling van de longen bij CHD achter. Baby’s met CHD hebben daarom kleinere longen. Vooral aan de kant van het gat. Deze onderontwikkeling van de longen wordt ‘longhypoplasie’ genoemd. De longen zijn ook minder elastisch, hebben minder longblaasjes en minder bloedvaten, die bovendien dikker zijn dan normaal. Lees meer over de ontwikkeling van de longen.

Vormen van CHD

In meer dan acht op de tien gevallen zit het gat aan de linkerkant van het middenrif en in minder dan twee op de tien gevallen aan de rechterkant. In zeldzame gevallen zit de CHD aan beide kanten. Soms heeft de baby ook andere aangeboren afwijkingen, zoals CCAM. Maar meestal staat CHD op zichzelf.

Ernst van CHD

Longen die zich niet goed ontwikkelen, hebben minder vertakkingen en longblaasjes. Ook verloopt de aanleg van de bloedvaten niet goed. Hierdoor kan er een hoge druk ontstaan in de bloedvaten van de longen. Dit heet pulmonale hypertensie. Hoe ernstig CHD is, hangt af van de ontwikkeling van de longen en de bloeddruk in de longvaten na de geboorte.

Diagnose van CHD

In Nederland worden jaarlijks naar schatting rond de 50 baby’s met CHD geboren. Het wordt meestal ontdekt tijdens de 20 weken-echo. Het vermoeden van CHD ontstaat als de maag niet op de normale plek zit en de darmen zich naast het hart bevinden. Bij vier op de tien kinderen met CHD is de nekplooi verdikt.
Het gat wordt niet altijd gevonden tijdens de 20 weken-echo. Vooral als het gat aan de rechterzijde zit, is dat moeilijker te zien.

Wanneer tijdens de zwangerschap CHD is vastgesteld, word je doorverwezen naar het universitair centrum van Rotterdam of Nijmegen. Dat zijn de expertisecentra CHD in Nederland. Je krijgt het advies om daar te bevallen. Daar kan je baby als dat nodig is op de intensive care met een hart-longmachine (ECMO) worden behandeld. 
Pas na de geboorte wordt echt duidelijk hoe ernstig de CHD is. Voor de geboorte schatten de artsen in wat je kunt verwachten aan de hand van de grootte van de longen en positie van de andere organen.

Lees meer over CHD en de expertisecentra voor CHD in Rotterdam en Nijmegen.

Onderzoeken na de geboorte

Het kan ook zijn dat CHD pas na de geboorte wordt ontdekt. Als er na de geboorte aanwijzingen zijn voor CHD, worden röntgenfoto’s van de baby gemaakt. Als hieruit blijkt dat de buikorganen zich in de borstholte bevinden, is er sprake van CHD. Dat zijn vooral de darmen. Soms zitten de organen wel op de juiste plek, maar zijn door het gat in het middenrif de longen niet goed ontwikkeld. Ook dan spreken we van CHD.

Oorzaken van CHD

Het is onduidelijk hoe CHD precies ontstaat. Het lijkt een kwestie van pech. Buiten de normale gezondheidsadviezen, zoals niet roken, geen alcohol en gezond eten, kun je niets speciaals doen tijdens de zwangerschap om het te voorkomen.